Inne uzasadnienie
:
W ocenie Zamawiającego celowe jest udzielenie zamówienia publicznego w niniejszej sprawie w trybie wolnej ręki, o której mowa w art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1320), dalej jako „ustawa Pzp”, zgodnie z którym ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. W dniu 29 grudnia 2023 r. na podstawie Traktatu Karty Energetycznej spółka Mondi lnvestments Limited (dalej: Mondi) złożyła pozew arbitrażowy przeciwko Polsce. Jest to postępowanie w ramach sporów w arbitrażu międzynarodowym pomiędzy inwestorem, a Polską. Należy podkreślić, że z powodu biegu terminów procesowych w trybunale arbitrażowym na m.in. wyznaczenie wysokości wpisu, ustalenia terminu pierwszej rozprawy i innych wymogów formalnych, a po stronie polskiej: m.in. przekazanie pełnomocnictwa Ministra Klimatu i Środowiska dla Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej, przyznanie rezerwy celowej na wpis arbitrażowy, zebranie dokumentacji i jej ocenę przez Prokuratorię Generalną RP, dopiero pod koniec 2024 r. było możliwe określenie rodzajów ekspertyzy, niezbędnej do zapewnienia ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej w tym postępowaniu. Dlatego Prokuratoria Generalna dopiero w dniu 16 grudnia 2024 r. (pismo z dnia 13.12.2024 r., znak: KR-43-1/24/DKO; W/27024/24) przekazała do Ministra Klimatu i Środowiska swoją rekomendację w zakresie wyboru biegłego po przeprowadzeniu badania rynku. Zamawiający nie mógł przed datą złożenia pozwu arbitrażowego przeciwko Polsce przewidzieć jego złożenia. Niemniej konieczne jest zapewnianie ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej w tym postępowaniu, poprzez wybór ekspertów z zakresu wyceny szkody z odpowiednią specjalizacją, doświadczeniem i renomą w arbitrażu inwestycyjnym oraz bardzo dobrą znajomością języka angielskiego, aby zminimalizować ryzyko rozstrzygnięcia niekorzystnego dla Polski, które może się wiązać ze skutkami dla budżetu państwa. Zamawiający nie przewidywał udzielenia takiego zamówienia, co wynika zarówno z planu zamówień Zamawiającego, jak i planu rzeczowo-finansowego, w którym nie zostały zabezpieczone środki na realizację przedmiotowego zamówienia. Niewątpliwe, sytuacja, w jakiej znalazło się Ministerstwo Klimatu i Środowiska, może zostać zakwalifikowana jako wyjątkowa, niezależna od Zamawiającego, której nie mógł przewidzieć, a z powodu zaistnienia której staje on przed koniecznością natychmiastowego wykonania określonego rodzaju zamówienia. W związku z powyższym istnieje konieczność niezwłocznego zawarcia umowy ze spółką NERA UK Limited z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania (The St. Botolph Building 138 Houndsditch London, EC3A 7DH, UK) i jej eksperta Jamesa Grayburna wraz z zespołem w postępowaniu arbitrażowym z powództwa spółki Mondi lnvestments Limited przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej toczącym się przed Międzynarodowym Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (International Centre for Settlement of Investment Disputes, nr sprawy: ICSID Case No. ARB(AF)/24/1). W niniejszej sprawie w ramach uzgodnień z trybunałem i stroną przeciwną RP wyznaczono stosunkowo długi termin na odpowiedź na pozew, tj. do 14 lutego 2025 roku. Oznacza to, że raport eksperta – o znaczeniu kluczowym dla pozycji procesowej RP w postępowaniu – powinien być sporządzony najpóźniej do końca stycznia 2025 roku, co wymaga natychmiastowego rozpoczęcia pracy nad raportem, na co zwrócili uwagę również poszczególni oferenci. Z uwagi na biegnące terminy procesowe wskazane jest zatem zawarcie umowy z ekspertem w najbliższym możliwym terminie, nie później jednak niż do 24 stycznia 2025 roku. Wobec powyższego niewątpliwie zachodzi konieczność natychmiastowego zatrudnienia renomowanych ekspertów z zakresu wyceny szkody z odpowiednią specjalizacją, doświadczeniem i renomą w arbitrażu inwestycyjnym oraz bardzo dobrą znajomością języka angielskiego, którzy posiadają odpowiednie doświadczenie w postępowaniach arbitrażowych. Jak wynika z powyższego nie jest możliwe przeprowadzenie postępowania w innych trybach ustawowych ze względu na terminy dla nich przewidziane. Rekomendacja oferty nastąpiła na podstawie rozpoznania rynku ekspertów w zakresie wyceny szkody specjalizujących się w sporach w sektorze odnawialnych źródeł energii. W celu wyselekcjonowania kandydatów przeprowadzono analizę dostępnych źródeł, w tym w szczególności uwzględniono międzynarodowe rekomendacje specjalistycznych portali branżowych, zawierające listy rekomendowanych ekspertów. Wykorzystano również dotychczasowe doświadczenie zespołu radców Prokuratorii Generalnej RP przy prowadzeniu podobnych spraw. W związku z przeprowadzonym badaniem rynku, Prokuratoria Generalna RP zarekomendowała wybór spółki NERA UK Limited z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania (The St. Botolph Building 138 Houndsditch London, EC3A 7DH, UK) i jej eksperta Jamesa Grayburna wraz z zespołem. Wydaje się, że w tym przypadku jedynym efektywnym sposobem działania, zapewniającym należyte zabezpieczenie interesów RP w postępowaniu przed trybunałem arbitrażowym, jest wybór sprawdzonego eksperta, rekomendowanego przez PGRP na podstawie pozytywnych doświadczeń z dotychczasowej współpracy. Podsumowując, nie budzi wątpliwości, że opisywana sytuacja ma charakter sytuacji wyjątkowej, a konieczność udzielenia zamówienia nie była zawiniona przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska ani nawet możliwa do przewidzenia i zaplanowania przez Zamawiającego. Konieczność ta wyniknęła z wszczęcia postępowania arbitrażowego przeciwko Polsce.